Jakie są sposoby dokonania podziału spadku?

Zgodnie z art. 1037 § 1 k.c. dział spadku może nastąpić bądź na mocy umowy między wszystkimi spadkobiercami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek ze spadkobierców. Jeżeli do spadku należy nieruchomość, umowa o dział powinna być zawarta w formie aktu notarialnego. Powyższe oznacza, że działu spadku można dokonać albo u notariusza, albo w sądzie. Do dokonania działu spadku u notariusza niezbędna jest jednak zgodna wola wszystkich spadkobierców, w jaki sposób spadek zostanie podzielony.

Jeżeli którykolwiek ze spadkobierców nie zgadza się z wolą pozostałych spadkobierców, wówczas pozostaje jedynie droga sądowa. Zgodnie z art. 1038 § 1 k.c. sądowy dział spadku powinien obejmować cały spadek. Jednakże z ważnych powodów może być ograniczony do części spadku. Umowny dział spadku (u notariusza) może natomiast objąć cały spadek lub być ograniczony do części spadku. Podstawowe sposoby zniesienia współwłasności są następujące: – fizyczny podział rzeczy wspólnej, chyba że podział byłby sprzeczny z przepisami ustawy lub ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem rzeczy albo że pociągałby za sobą istotną zmianę rzeczy lub znaczne zmniejszenie jej wartości; – przyznanie całego spadku jednemu ze spadkobierców z obowiązkiem odpowiedniej spłaty pozostałych. W takiej sytuacji wartość poszczególnych udziałów może być wyrównana przez dopłaty pieniężne.

Jeżeli dojdzie do podziału spadku u notariusza, spadkobiercy mają w zasadzie pełną swobodę co do sposobu zniesienia wspólności – zależy to praktycznie wyłącznie od ich woli.